Nguồn gốc gạch Mosaic

Gạch Mosaic

Gạch Mosaic đã có từ 4000 năm trước (thiên niên kỷ thứ 4 trước Công nguyên), qua việc sử dụng và đặt những viên đất nung hình nón có đầu nhọn xuống nền đất để trang trí. Vào thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên, bề mặt đường được lát bởi những viên đá có màu sắc khác nhau tạo ra hoa văn, dù đây là cách trang trí không có sự liên kết về kết cấu. Vào thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, người Hy Lạp phát triển kỹ thuật lát đá tạo hình nghệ thuật, với sự chính xác của những mẫu hoa văn khối hình học và những cảnh trang trí người và động vật rất chi tiết.
 

Vào năm 200 trước Công nguyên, những viên đá khảm (tesserae) được sử dụng trang trí tạo thêm màu sắc và chi tiết cho các công trình. Bằng cách sử dụng những viên đá khảm này, đôi lúc chỉ là những viên đá nhỏ kích cỡ vài milimét, cũng nghĩa là gạch Mosaic có thể mô phỏng những bức tranh nghệ thuật.

Sự phát triển của đế chế La Mã cổ đại đã giúp việc sử dụng gạch mosaic tiến rất xa, dù rằng trình độ kỹ thuật và nghệ thuật đã khác nhau. Nếu bạn so sánh những mẫu gạch Mosaic từ thời La Mã cổ đại của nước Anh và nước Ý, bạn sẽ nhận ra rằng mẫu gạch của nước Anh có thiết kế đơn giản và kỹ thuật hoàn thiện yếu hơn.

Cách trang trí với gạch Mosaic có những chủ đề về Thiên chúa là những cảnh tôn vinh các vị thần linh, chủ đề cuộc sống gia đình và những thiết kế hình học.

Với sự lớn mạnh của đế chế La Mã (the Byzantine Empire) từ thế kỷ thứ 5 về trước, trung tâm của đế chế La Mã ( bây giờ là thủ đô Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ) nghệ thuật tạo hình đã có nhiều nét đặc trưng mới. Đây là do chịu ảnh hường về phong cách phương Đông, và việc sử dụng loại gạch khảm trang trí chất liệu kính được gọi là smalti, được sản xuất ở miền Bắc nước Ý. Chúng được làm từ những tấm kính dày nhiều màu sắc. Smalti có bề mặt thô cứng và có những bọt khí nhỏ. Đôi khi mặt sau của chúng có màu bạc hay vàng phản quang.

Trong khi gạch Mosaic thời La Mã cổ đại (Roman) được sử dụng cho sàn nhà, thì thời đế quốc La Mã (Byzantines) chuyên sử dụng gạch Mosaic ốp tường và trần.

Ở hướng Tây Châu Âu, người Ma rốc (the Moors) đã mang những mẫu gạch mosaic đạo Hồi và gạch nghệ thuật vào bán đảo Iberian vào thế kỷ thứ 8…

Phần còn lại của Châu Âu, gạch mosaic đã suy tàn trong thời kỳ Trung Cổ (khoảng năm 1100 đến khoảng năm 400 sau Công nguyên). Tuy nhiên, ngành công nghiệp đá lát hưng thịnh đã giúp cho gạch mosaic sử dụng trong các tu viện và các tòa nhà tôn giáo lớn.

Vào thế kỷ thứ 19, là thời phục hưng của phong cách La Mã. Ở Anh, thời đại Victoria với nhiều dự án công trình kiến trúc lớn, kỹ thuật sản xuất gạch hàng loạt đã làm đổi mới mối quan tâm về cách trang trí nền nhà. Sự phục hưng trong kiến trúc Gothic và cách thiết kế theo khuynh hướng chủ đề thời Trung Cổ, là những phản ánh về cách dùng gạch ốp lát và mosaic. Ngoài ra, ông Antonio Salviati, người đã tạo ra một sức sống mới vào ngành công nghiệp sản xuất kính ở Bắc Ý. Ông ta đã nhận ra một cơ hội kinh doanh trong việc dung hòa những kỹ năng cổ xưa được áp dụng ở Venice với nhu cầu sử dụng gạch mosaic kính thời triều đại Victoria.

Xu hướng nghệ thuật mới (The Art Nouveau movement) cũng bao gồm nghệ thuật mosaic. Tại Barcelona, Antoni Gaudi làm việc với Josep Maria Jujol để tạo ra những loại gạch Mosaic bằng sứ đẹp lộng lẫy cho công viên Guell (Guell Park) vào những năm 1900 -1914 thế kỷ 20. Chúng sử dụng kỹ thuật được biết đến là trencadis (ngôn ngữ Catalan; là loại mosaic được tạo ra từ những mảnh gạch vỡ).
Ngày nay, gạch Mosaic phát triển mạnh mẽ, dù khuynh hướng nhìn nhận gạch mosaic là công việc của những thợ thủ công hơn là những họa sĩ….
 
 

Theo KTS Ngô Vũ Dương